Biologische beschikbaarheid, bewijs van de doeltreffendheid van een voedingssupplement
De markt voor voedingssupplementen is zeer dicht. Er bestaan veel producten en het kan moeilijk zijn de juiste keuze te maken. Eén selectiecriterium is de doeltreffendheid van het product. Dit hangt meer bepaald af van de biologische beschikbaarheid van de nutriënten in het product, zoals we hieronder zullen zien.
Wat is biobeschikbaarheid?
Samenstelling van een voedingssupplement
Een voedingssupplement is een verzameling voedingsstoffen: mineralen, vitaminen, planten en actieve bestanddelen met een nutritioneel doel. Mineralen en vitaminen bestaan in verschillende vormen die in meer of mindere mate door het lichaam kunnen worden opgenomen. Wil een product effectief zijn, dan moeten de bestanddelen van de voedingsstoffen de bloedbaan kunnen bereiken om door het lichaam te worden verspreid. De biologische beschikbaarheid is dus de effectieve hoeveelheid van een verbinding in het bloed.
Vergelijking van twee nutriënten met lage/hoge biologische beschikbaarheid
Er was eens een tijd in België...
Omdat we in het vlakke land wonen, kennen we allemaal de roep van de aardappel. Het uiteindelijke doel is om gewoon aardappelen te eten. Maar deze schijnbaar onschuldige actie is niet zo eenvoudig! Allereerst moet u de aardappelvariëteit kiezen: Bintje, Ratte, Charlotte, Belle de Fontenay,… In werkelijkheid hangt deze keuze samen met het gebruik dat u van uw aardappel wenst te maken: frieten, gebakken aardappelen, chips, koude salade,… Voor de biobeschikbaarheid is er niet veel verschil. Er zijn veel merken waaruit u kunt kiezen, maar uw uiteindelijke beslissing hangt af van de vraag of u op zoek bent naar een voedingssupplement met “rookgordijnen” of een wetenschappelijk onderbouwd, effectief product. Biobeschikbaarheid is immers meer dan alleen een kwestie van effectiviteit!
Geval van verminderde absorptie
Als actieve bestanddelen, zoals mineralen en vitaminen, niet gemakkelijk door het lichaam worden opgenomen, betekent dit dat een groot deel van de inname door het lichaam via de urine zal worden uitgescheiden. Het grootste deel van wat wordt ingenomen, gaat alleen maar door het lichaam zonder dat het enig nut heeft. Dit komt omdat de ingenomen voedingsstoffen in deze vorm niet direct bruikbaar zijn voor het lichaam. In sommige gevallen zal het lichaam omzettingsmechanismen opzetten om de voedingsstoffen bruikbaar te maken, maar dit kost tijd en energie, en het resultaat is minder. Het voedingssupplement is niet erg effectief.
Geval van geoptimaliseerde absorptie
De tweede mogelijkheid is om bij het ontwerpen van het product de meest biobeschikbare vormen van elk mineraal en elke vitamine te kiezen. Op die manier kunnen de voedingsstoffen direct door het lichaam worden gebruikt, zonder dat verdere omzetting nodig is. De voordelen zullen meer uitgesproken zijn op het lichaam, aangezien er een effectieve passage zal zijn in de bloedstroom in plaats van in de urine. Het voedingssupplement is effectief.
Een hoog gehalte is niet noodzakelijk een garantie voor kwaliteit
Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen de termen “gehalte” en “biologische beschikbaarheid”. Het gehalte is de hoeveelheid van een nutriënt in een dagelijkse portie (1 tablet, 1 capsule, …). Zoals hierboven vermeld, is biobeschikbaarheid de hoeveelheid die daadwerkelijk in de bloedbaan terechtkomt.
Als het gehalte hoog is, maar de biologische beschikbaarheid laag, wordt een grote hoeveelheid van de voedingsstof opgenomen, maar gaat het grootste deel ervan terug in de urine. Dus ook al lijken de op het etiket aangegeven hoeveelheden op het eerste gezicht hoog, slechts een klein deel bereikt daadwerkelijk het lichaam als gevolg van een lage biologische beschikbaarheid: de voordelen zijn gering.
Anderzijds, als het gehalte matig is, maar de biologische beschikbaarheid ditmaal hoog, zal het grootste deel van wat is ingenomen de bloedbaan bereiken. Het verschil tussen de op de verpakking vermelde hoeveelheid en de werkelijk door uw lichaam gebruikte hoeveelheid is dus zeer klein: de voordelen zijn groot.
Samenvatting
Biobeschikbaarheid is een term die op het eerste gezicht vrij ingewikkeld lijkt. Het is echter niets meer of minder dan een indicator voor de doeltreffendheid en de kwaliteit van een voedingssupplement. Voedingsstoffen met een lage biologische beschikbaarheid zullen voornamelijk via de urine worden uitgescheiden. Opdat het voedingssupplement een echt effect op het lichaam zou hebben, moet worden gekozen voor vormen van mineralen en vitaminen met een hoge biologische beschikbaarheid: op die manier kunnen deze voedingsstoffen de bloedbaan bereiken en zullen hun voordelen voor het lichaam reëel zijn.
